از مهمترین خواص روغن کنجد چه می دانید
روغن کنجد، که از دانههای کنجد (Sesamum indicum) استخراج میشود، یکی از روغنهای گیاهی با خواص بیشمار و کاربردهای متنوع در آشپزی، بهداشت و زیبایی است.
این روغن به خاطر خواص تغذیهای و داروییاش در بسیاری از فرهنگها و سنتها جایگاه ویژهای دارد. در ادامه، به بررسی خواص روغن کنجد، کاربردهای مختلف آن، و نکات مربوط به استفاده و انتخاب آن میپردازیم.
خواص روغن کنجد
روغن کنجد دارای خواص درمانی متعددی است که همین باعث شده این روغن را به نام ملکه روغن ها نامگذاری کنند. در ادامه برخی از خواص روغن کنجد مطرح شده است.
- منبع غنی از مواد مغذی:
- ویتامینها: روغن کنجد حاوی ویتامینهای E، K و گروه B است. ویتامین E به عنوان یک آنتیاکسیدان قوی، به محافظت از سلولها در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد کمک میکند، در حالی که ویتامین K برای سلامت استخوانها و لخته شدن خون ضروری است.
- مواد معدنی: این روغن منبع خوبی از مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم، آهن و زینک است که برای عملکرد صحیح بدن و حفظ سلامت استخوانها، سیستم ایمنی و سایر عملکردهای بدن ضروری هستند.
- چربیهای سالم:
- اسیدهای چرب غیر اشباع: روغن کنجد حاوی مقادیر قابل توجهی از اسیدهای چرب غیر اشباع، بهویژه اسیدهای چرب امگا-6 و امگا-9 است که به سلامت قلب و عروق کمک میکنند. این چربیها میتوانند به کاهش سطح کلسترول LDL (کلسترول بد) و افزایش سطح کلسترول HDL (کلسترول خوب) کمک کنند.
- لیگنانها: روغن کنجد منبع خوبی از لیگنانها است که ترکیبات گیاهی با خواص آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی هستند. این ترکیبات به محافظت از بدن در برابر بیماریهای مزمن و کاهش التهاب کمک میکنند.
- خواص آنتیاکسیدانی:
- سسمولین: روغن کنجد حاوی ترکیبی به نام سسمولین است که خواص آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی قوی دارد. این ماده به کاهش استرس اکسیداتیو و محافظت از سلولها در برابر آسیبهای ناشی از رادیکالهای آزاد کمک میکند.
- سسمولین و سسمولینات: این ترکیبات به کاهش آسیبهای ناشی از التهاب و پیری زودرس کمک میکنند و در نتیجه از بروز بیماریهای مزمن جلوگیری میکنند.
- خواص ضدالتهابی:
- روغن کنجد بهخاطر دارا بودن ترکیبات ضدالتهابی، میتواند به کاهش التهاب در بدن کمک کند. این خواص میتوانند به بهبود بیماریهای التهابی مانند آرتریت و سایر اختلالات مرتبط با التهاب کمک کنند.
- خواص ضد میکروبی و ضدباکتریایی:
- برخی تحقیقات نشان دادهاند که روغن کنجد دارای خواص ضد میکروبی و ضدباکتریایی است که میتواند به پیشگیری از عفونتهای باکتریایی و قارچی کمک کند.
کاربردهای روغن کنجد
- آشپزی و تغذیه:
- پخت و پز: روغن کنجد بهخاطر نقطه دود بالا، برای پخت و پز و سرخ کردن مواد غذایی مناسب است. این روغن میتواند به بهبود طعم و مزه غذاها کمک کند و به عنوان یک روغن سرخ کردنی سالم برای جایگزینی روغنهای دیگر استفاده شود.
- دستورات سالاد: روغن کنجد به خاطر طعم و بوی خاصی که دارد، میتواند به عنوان پایه برای سسهای سالاد و انواع چاشنیها استفاده شود.
- تغذیه متعادل: افزودن روغن کنجد به رژیم غذایی میتواند به تأمین چربیهای سالم و مواد مغذی مورد نیاز بدن کمک کند.
- بهداشت و زیبایی:
- مراقبت از پوست: روغن کنجد بهخاطر خواص آنتیاکسیدانی و ضدالتهابیاش، میتواند به حفظ سلامت پوست کمک کند. این روغن میتواند به عنوان مرطوبکننده، ضدچروک، و تسکیندهنده استفاده شود. همچنین به کاهش خشکی و التهاب پوست کمک میکند.
- مراقبت از مو: روغن کنجد میتواند به تقویت و بهبود سلامت موها کمک کند. این روغن بهخاطر خاصیت مرطوبکنندگیاش، میتواند به کاهش خشکی و شکنندگی موها کمک کند و به تقویت ریشههای مو کمک نماید.
- مراقبت از ناخن: استفاده از روغن کنجد بهعنوان مرطوبکننده ناخنها میتواند به تقویت و بهبود سلامت ناخنها کمک کند و از شکنندگی و خشکی آنها جلوگیری کند.
- پزشکی و درمانی:
- پیشگیری از بیماریهای قلبی: مصرف منظم روغن کنجد میتواند به کاهش خطر بیماریهای قلبی و عروقی کمک کند. این روغن به خاطر محتوای بالا از چربیهای سالم و آنتیاکسیدانها، میتواند به سلامت قلب و عروق کمک کند.
- مدیریت قند خون: برخی تحقیقات نشان دادهاند که روغن کنجد میتواند به کاهش سطح قند خون و بهبود حساسیت به انسولین کمک کند که این میتواند برای افرادی که به دیابت مبتلا هستند، مفید باشد.
نحوه استفاده از روغن کنجد
-
انتخاب و خرید: برای بهرهبرداری از خواص روغن کنجد، بهتر است از روغن کنجد تصفیهنشده و بکر استفاده کنید. روغن کنجد تصفیهنشده حاوی مواد مغذی و آنتیاکسیدانهای بیشتری است.
-
مقدار مصرف: مصرف روزانه روغن کنجد باید متعادل باشد. مقدار مناسبی از این روغن برای آشپزی، سالادها و سایر کاربردها، به میزان 1 تا 2 قاشق غذاخوری در روز توصیه میشود.
-
نگهداری: روغن کنجد باید در جای خشک و خنک نگهداری شود و از نور مستقیم خورشید دور باشد. این امر به حفظ تازگی و خواص آن کمک میکند.
احتیاطها و نکات
-
آلرژی: در برخی افراد، دانههای کنجد ممکن است باعث واکنشهای آلرژیک شوند. بنابراین، اگر سابقه آلرژی به کنجد دارید، باید از مصرف روغن کنجد خودداری کنید.
-
کالری و چربی: هرچند که روغن کنجد دارای چربیهای سالم است، اما باید در مصرف آن تعادل برقرار شود تا از افزایش وزن و مشکلات مربوط به چربیهای اضافی جلوگیری شود.
نتیجهگیری
روغن کنجد بهخاطر خواص بیشمار تغذیهای، درمانی و زیباییاش، در بسیاری از فرهنگها و جوامع بهعنوان یک ماده غذایی و دارویی ارزشمند مورد
استفاده قرار میگیرد. این روغن غنی از ویتامینها، مواد معدنی، و چربیهای سالم است که میتواند به بهبود سلامت عمومی، تقویت پوست و مو، و ارتقاء کیفیت زندگی کمک کند.
با این حال، برای بهرهبرداری کامل از خواص روغن کنجد، باید به انتخاب نوع با کیفیت آن توجه کرد و آن را در رژیم غذایی و برنامههای مراقبت از سلامت بهطور متعادل و با احتیاط استفاده کرد.
در نهایت، استفاده از روغن کنجد بهعنوان بخشی از یک رژیم غذایی متعادل و سبک زندگی سالم میتواند به بهبود کیفیت زندگی و سلامت کلی بدن کمک کند.
منبع: داتام